Η Europa Nostra είναι ένας πανευρωπαϊκός οργανισμός για την Πολιτιστική Κληρονομιά, ένα ηγετικό κίνημα πολιτών για τη προστασία και διαφύλαξη της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς της Ευρώπης. Το 2002 καθιέρωσαν τα βραβεία European Heritage Awards/Europa Nostra Awards, στα οποία κάθε χρόνο βραβεύονται οι βέλτιστες πρακτικές που σχετίζονται με τη διατήρηση /αποκατάσταση της κληρονομιάς, της διαχείρισης, έρευνας, εκπαίδευσης και επικοινωνίας της. Η χώρα μας ως πρωτοπόρος στην αποκατάσταση έχει βραβευτεί επανειλημμένα για τις υποδειγματικές αποκαταστάσεις κτιρίων και μνημείων στη κατηγορία Conservation. Στα περισσότερα από αυτά τα έργα έχουμε προμηθεύσει το σύνολο ή μέρος των υλικών αποκατάστασης και με μεγάλη μας τιμή θα σας τα παρουσιάσουμε σε αυτό το αφιέρωμα.

*Με πληροφορίες από την επίσημη ιστοσελίδα της Europa Nostra, https://www.europanostra.org/, και των Europa Nostra Awards https://www.europeanheritageawards.eu/.

2008: Αποκατάσταση και συντήρηση του αρχαιολογικού χώρου των Ανακτόρων του Γαλερίου, Θεσσαλονίκη

Το Γαλεριανό συγκρότημα, όπως ονομάζεται, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της Θεσσαλονίκης. Η ανέγερση του χρονολογείται στο τέλος του 3^ου αι. με αρχές του 4^ου αι. μ.Χ, στο μεταίχμιο  δύο κόσμων του ρωμαϊκού και του βυζαντινού. Στις ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν στο 2^ο μισό του 20^ου αιώνα αναδείχθηκαν αρκετά κατάλοιπα του Συγκροτήματος άλλα επισκέψιμα και άλλα όχι. Το 2008 ο αρχαιολογικός χώρος βραβεύτηκε από τη Europa Nostra για τη συντήρηση και την αποκατάσταση των ευρημάτων. Ένας εγκαταλελειμμένος χώρος μεταμορφώθηκε σ’ έναν χώρο που αποτελεί πόλο έλξης  για τους κατοίκους της Θεσσαλονίκης και όχι μόνο.

*Με πληροφορίες από την επίσημη ιστοσελίδα του Γαλεριανού Συγκροτήματος www.galeriuspalace.culture.gr

** Πληροφορίες για τη βράβευση: https://www.europeanheritageawards.eu/winners/archaeological-site-galerius-palace-thessaloniki/

2009: Ανάδειξη της Νικόπολης, Πρέβεζα

Η Νικόπολη βρίσκεται στη νοτιοδυτική Ήπειρο και συγκεκριμένα στη Πρέβεζα. Από τις αρχές του 20^ου αιώνα ξεκίνησαν συστηματικές ανασκαφικές έρευνες της Νικόπολης. Οι έρευνες αυτές συνεχίστηκαν ακόμα και μετά το τέλος του πολέμου ενώ από τη δεκαετία του ’60 και μετά η τοπική Εφορεία Αρχαιοτήτων πραγματοποίησε ανασκαφές σωστικού χαρακτήρα. Παράλληλα ξεκίνησαν να πραγματοποιούνται εργασίες αποκατάστασης των μνημείων και συνολικής ανάδειξης του χώρου. Όλα αυτά ήταν που συνέβαλαν στη βράβευση της Νικόπολης το 2009 στα βραβεία της Europa Nostra, γεγονός που αποτέλεσε κορυφαία στιγμή για την  Ήπειρο.

*Με πληροφορίες από: https://www.gtp.gr/TDirectoryDetails.asp?id=14885&lng=1

** Πληροφορίες για τη βράβευση: https://www.europeanheritageawards.eu/winners/archaeological-site-nicopolis-greece/

2011: Σύνολο αναστήλωσης και διαμόρφωσης του χώρου της Αρχαίας Μεσσήνης

Η Αρχαία πόλη της Μεσσήνης βρίσκεται στο νοτιοδυτικό τμήμα της Πελοποννήσου. Οι παρεμβάσεις οι οποίες πραγματοποιήθηκαν έχουν καταστήσει τη Μεσσήνη πρότυπο χώρου διεθνώς. Η Αρχαία Μεσσήνη αποτελεί ένα σπουδαίο μνημείο. Όλα τα έργα που έχουν πραγματοποιηθεί έχουν μετατρέψει τον αρχαιολογικό χώρο σε καλά οργανωμένο που συνδυάζεται φυσικά με το τοπίο. Το 2011 βραβεύεται από τη Europa Nostra που αποτελεί τη φωνή της πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ευρώπη. Στην απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την απονομή του βραβείου τονίζεται μεταξύ άλλων: «Η Αρχαία Μεσσήνη βραβεύεται λόγω μεγάλης κλίμακας της διατήρησης της και γιατί οι αναστηλωτικές επεμβάσεις έχουν αποκαλύψει τις ιδιότητες και τη σημασία της, ως διοικητικού και θρησκευτικού κέντρου, καθώς και το δημόσιο χώρο αυτής της σπουδαίας ελληνικής πόλης του 4^ου αιώνα π.Χ.».

*Με πληροφορίες από: shorturl.at/flHIN

** Πληροφορίες για τη βράβευση: https://www.europeanheritageawards.eu/winners/ancient-messene/

2013: Αναστήλωση του Κεντρικού Κτιρίου των Προπυλαίων, Αθήνα

Τα προπύλαια είναι η πολυτελής πύλη της Ακρόπολης. Η ιστορία της πύλης αυτής είναι μακρά καθώς οι εργασίες ξεκίνησαν από το 437π.Χ. και παρόλο που το 432 π.Χ. ολοκληρώθηκαν το έργο θεωρήθηκε ημιτελές. Η μη ολοκλήρωση του όμως δεν σταμάτησε τους ανθρώπους εκείνης της εποχής να τη θαυμάζουν. Με τη πάροδο του χρόνου κατασκευάστηκαν και άλλα τμήματα του οικοδομήματος. Το 2004 πραγματοποιήθηκαν στα Προπύλαια έργα αναστήλωσης. Στα τέλη του 2009 ολοκληρώνεται το έργο της αποκατάστασης των οροφών του κεντρικού κτιρίου των Προπυλαίων, και το κτίσμα ανοίγει για το κοινό ξανά. Στις 16 Ιουνίου του 2013 το έργο βραβεύτηκε με το Βραβείο Κοινού από τη Europa Nostra στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού.

*Με πληροφορίες από: https://urbanlife.gr/urban-city/ta-propylaia-tis-akropolis-ton-athinon/

** Πληροφορίες για τη βράβευση: https://www.europeanheritageawards.eu/winners/propylaea-central-building/

2015: Αποκατάσταση του αρχοντικού «Αντουάνικο» Χίος

Το Αντουάνικο είναι ένα από τα κτίσματα της περιοχής νότια της Χίου. Η οικία κτίστηκε το 1893, όμως παλαιότερες δομές, επιβιώνουν εντός του κτήματος. Οι εργασίες που πραγματοποιήθηκαν στο αρχοντικό περιλάμβαναν αποκατάσταση της κυρίως οικίας καθώς και τη μετατροπή των υπολοίπων δομών σε χώρους διαμονής. Οι αναστηλωτικές επεμβάσεις είχαν ως αποτέλεσμα την αποκατάσταση ενός ολοκληρωμένου παραδείγματος ιστορικού συγκροτήματος, ο οποίος συνδυάζει χρήσης κατοικίας και αγροτικής παραγωγής. Το 2015 βραβεύεται από τη Europa Nostra καθώς το αρχοντικό «Αντουάνικο» θεωρήθηκε και θεωρείται πρότυπο για ανάλογα έργα τα οποία είναι απαραίτητα εάν πρόκειται να διατηρηθεί η αυθεντικότητα αυτής της πολύτιμης ιστορικής περιοχής.

*Περισσότερες πληροφορίες αναφορικά με το έργο μπορείτε να δείτε εδώ

*Πηγή: http://ec.europa.eu/greece/news/2015/20150415_europa_nostra_el.htm

** Πληροφορίες για τη βράβευση: https://www.europeanheritageawards.eu/winners/antouaniko-mansion-kampos/

2016: Έργο αποκατάστασης του ναού του Αγίου Πέτρου, Καστάνια Μάνη

Ο ναός του Αγίου Πέτρου, θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους της Μάνης, χρονολογείται από το 12^ο αιώνα μ.Χ. και αντιμετώπιζε σοβαρά δομικά προβλήματα, γεγονός που κατέστησε τις βυζαντινές τοιχογραφίες που περιλαμβάνει τρομερά δυσδιάκριτες. Η αποκατάσταση έγινε ανάμεσα στα έτη 2013 και 2014 και συνεργάστηκαν πολλοί φορείς για την ολοκλήρωση της. Η αποκατάσταση της εκκλησίας έτυχε θερμής υποδοχής από τη τοπική κοινότητα, αναγνωρίζοντας τη πολιτιστική και οικονομική διάσταση του έργου. Το 2016 βραβεύτηκε από τη Europa Nostra με τους κριτές των βραβείων να σημειώνουν « τη σημασία και τη σπουδαιότητα αυτού του Ευρωπαϊκού Μνημείου, που αποτελεί εικόνα της Βυζαντινής συμβολής στον Ευρωπαϊκό πολιτισμό».

*Με πληροφορίες από: https://amoustakis.wordpress.com/2014/10/16/agios_petros_mani/

** Πληροφορίες για τη βράβευση: https://www.europeanheritageawards.eu/winners/byzantine-church-st-peter-kastania/

2017: Αποκατάσταση του Προμαχώνα του Παλατιού του Μεγάλου Μαγίστρου, Ρόδος

Οι εργασίες που πραγματοποιήθηκαν είχαν ως στόχο να καταστήσουν το Προμαχώνα του παλατιού ως επισκέψιμο μνημειακό συγκρότημα. Στο έργο πραγματοποιήθηκαν ανακατασκευές, συντηρήσεις και επισκευές σε πολλά λειτουργικά τμήματα του. Μερικές από τις εργασίες που έγιναν περιλάμβαναν ανακατασκευή της στοάς της ιπποτικής πυροβολαρχίας, αποκατάσταση της διάταξης του μεσαιωνικού πηγαδιού και του βορειοανατολικού πυργίσκου και επιστρώσεις εσωτερικών και υπαίθριων χώρων με βοτσαλωτά δάπεδα. Το 2017 βραβεύεται η αποκατάσταση του Προμαχώνα από τη Europa Nostra στη κατηγορία « Αποκατάσταση».

*Με πληροφορίες από: https://www.culture.gov.gr/el/service/SitePages/view.aspx?iID=2941

** Πληροφορίες για τη βράβευση: https://www.europeanheritageawards.eu/winners/bastion-grand-masters-palace-rhodes/

2017: Συντήρηση και Ανάδειξη Αρχαίας Καρθαίας, Κέας

Στο νοτιοανατολικό τμήμα της νήσου Κέας εντοπίζονται ερείπια της πόλης – κράτος Καρθαίας τα οποία σήμερα είναι ένας σημαντικός αρχαιολογικός χώρος. Η Καρθαία ήταν μία σημαντική πόλη – κράτος η οποία γνώρισε άνθηση κατά την αρχαϊκή περίοδο. Στη περίπτωση της αρχαίας Καρθαίας παρατηρείται μία πλήρη αρμονία της ιστορίας και της φύσης, γεγονός που τη καθιστά σπουδαία. Με τη συντήρηση και βελτίωση των μονοπατιών και των εγκαταστάσεων, η θέση της έγινε ευκολότερα προσβάσιμη, ενώ η αποκατάσταση των ερειπίων τόνωσε το ενδιαφέρον της τοπικής κοινότητας και προσέλκυσε πολλούς τουρίστες στη περιοχή. Γι’ αυτό το λόγο το 2017 το έργο βραβεύτηκε με το Βραβείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη πολιτιστική κληρονομιά – Βραβείο Europa Nostra.

 * Με πληροφορίες από: https://m.naftemporiki.gr/story/1275449

*Περισσότερες πληροφορίες για το έργο μπορείτε να βρείτε εδώ

** Πληροφορίες για τη βράβευση: https://www.europeanheritageawards.eu/winners/ancient-city-karthaia/

2018: Συντήρηση και Αποκατάσταση του Ιερού Ναού Αγίας Κυριακής Απείρανθος Νάξου

Ο Ιερός Ναός της Αγίας Κυριακής βρίσκεται στη Νάξο, στα βόρεια του οικισμού Απείρανθου. Ο ναός αυτός λόγω του διατηρούμενου διακόσμου του αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα βυζαντινά μνημεία των Βαλκανίων. Με την πληθώρα των τοιχογραφιών του, χρονολογείται στη περίοδο της Εικονομαχίας. Απόπειρες αποκατάστασης και γενικότερης διάσωσης αυτού του ναού ξεκίνησαν από το 1993, συνεχίστηκαν το 2005 από διαφορετικούς συλλόγους ενώ από το 2010 σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Προστασίας και Περιβάλλοντος, προσελκύσθηκαν χορηγοί. Οι πολυετείς αυτές προσπάθειες οδήγησαν στο να πραγματοποιηθούν το 2013-2014 εργασίες στερέωσης και στεγάνωσης και το 2015-2016 να συντηρηθεί ο ζωγραφικός διάκοσμος του ναού από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων. Το 2018 η αποκατάσταση αυτού του ναού βραβεύτηκε με το βραβείο Europa Nostra και απέσπασε την ύψιστη τιμή του βραβείου Grand Prix της Europa Nostra.

*Πηγή: https://m.naftemporiki.gr/story/1396884

*Περισσότερες πληροφορίες για το έργο θα βρείτε εδώ.

** Πληροφορίες για τη βράβευση: https://www.europeanheritageawards.eu/winners/byzantine-church-hagia-kyriaki/

2021: Γεφύρι της Πλάκας

Το γεφύρι της Πλάκας είναι ένα πέτρινο τοξωτό γεφύρι, το οποίο βρίσκεται στο χωριό Πλάκα στα Τζουμέρκα και το διαπερνά ο Άραχθος ποταμός. Είναι το μεγαλύτερο μονότοξο γεφύρι των Βαλκανίων, και το τόξο του εκτείνεται σε 40 μέτρα και ύψος 20 μέτρα. Χτίστηκε το 1866 και έκτοτε έχει καταρρεύσει τρεις φορές. Ύστερα από τη τελευταία του κατάρρευση το 2015, και μέσω της συνεργασίας των υπουργείων Πολιτισμού και Αθλητισμού, Υποδομών, Οικονομικών, της περιφέρειας Ηπείρου, του ΕΜΠ και του ΤΕΕ, το γεφύρι αποκαταστάθηκε υποδειγματικά. Οι εργασίες ολοκληρώθηκαν το 2019-2020 και το έργο βραβεύτηκε με Europa Nostra Award το 2021 στη κατηγορία αποκατάστασης.

*Με πληροφορίες από: https://www.naftemporiki.gr/story/1783983/gefuri-tis-plakas-i-europa-nostra-brabeuse-to-ergo-apokatastasis

** Πληροφορίες για τη βράβευση: https://www.europeanheritageawards.eu/winners/plaka-bridge/

Τα επιτεύγματα που αναγνωρίζονται καθ ‘όλη τη διάρκεια ζωής των βραβείων αποτελούν απόδειξη της δυναμικής και ζωντανής κληρονομιάς της Ευρώπης και της αφοσίωσης των Ευρωπαίων πολιτών σε αυτήν.