Συναντώντας.. το Μέγαρο Λόγγου

Στη Θεσσαλονίκη, στη συμβολή Αγίας Σοφίας με Ερμού, βρίσκεται το εμβληματικό κτίριο: «Μέγαρο Λόγγου». Το σύνηθες όνομα αυτού του κτιρίου είναι “Κόκκινο Σπίτι”, και έτσι το αναγνωρίζουν οι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης. Είναι από τα ελάχιστα κτίρια στο κέντρο της Θεσσαλονίκης που σώζεται σε αυτή τη κατάσταση, χωρίς παρεμβάσεις στην εμφανή πλινθοδομή και θεωρείται ένα πολύ καλό παράδειγμα της αρχιτεκτονικής τάσης στα χρόνια του Μεσοπολέμου.

Η κατασκευή του Κόκκινου Σπιτιού ξεκίνησε το 1926 και ολοκληρώθηκε το 1928. Το κτίριο κατασκευάστηκε από την «Ανώνυμο Οικοδομική Εταιρεία Νέων Χωρών» και η αρχιτεκτονική μελέτη αποδίδεται στον αρχιτέκτονα L.Gennari. Το “Μέγαρο Λόγγου” χτίστηκε για λογαριασμό του Ιωάννη Κωνσταντίνου Λόγγου και της συζύγου του Θωμαής Καραμπέρη. Ο Ιωάννης Λόγγος ήταν μέλος της γνωστής ομώνυμης οικογένειας κλωστοϋφαντουργών από την Νάουσα. Ο Ιωάννης Λόγγος υπήρξε δραστήριο μέλος της βιομηχανικής κοινότητας της πόλης συμμετέχοντας ενεργά στην πολιτική ζωή.

Στο ισόγειο του «Κόκκινου Σπιτιού» λειτουργούσε το καφέ «Ερμής», τόπος συνάντησης για διανοούμενους και ανθρώπους των γραμμάτων της εποχής. Μέχρι πριν από την αποκατάσταση του κτιρίου, σωζόταν η ταμπέλα του Καφέ Ερμής στη πρόσοψη του κτιρίου. Στη συνέχεια, στο ισόγειο φιλοξενήθηκε επί σειρά ετών το εστιατόριο «Το Κουρδιστό Γουρούνι», σημείο συνάντησης και αναφοράς για την νέα ιστορία του κέντρου της πόλης.

Το Μέγαρο Λόγγου αναπτύσσεται σε 6 επίπεδα, υπόγειο, ισόγειο, ημιώροφο και 3 ορόφους. Είναι ένα κτίριο με πλούσιο διάκοσμο στο εσωτερικό και το εξωτερικό ο οποίος ξεχωρίζει λόγω της υψηλής καλλιτεχνίας του. Στις προσόψεις του κτιρίου κυριαρχεί η έντονη πλαστικότητα και ο διακοσμητικός φόρτος. Η τοιχοποιία έχει δουλευτεί με τη τεχνική του σταμπωτού, το οποίο δίνει την εντύπωση ότι είναι κτισμένο με κόκκινα τούβλα ενώ στην πραγματικότητα είναι έγχρωμο κόκκινο επίχρισμα. Εσωτερικά, υπάρχει ζωγραφικός και ανάγλυφος διάκοσμος στις οροφές και το κλιμακοστάσιο.

To 1980 η έκθεση επικινδυνότητας που συντάχθηκε ανέφερε ότι έπρεπε να αφαιρεθούν τα χαλαρά επιχρίσματα των εξωστών στις όψεις, κάτι το οποίο συνέβη χωρίς όμως να ακολουθήσει ανακατασκευή μετά την καθαίρεση. Το 1983, με απόφαση του υπουργείου Πολιτισμού το κτίριο χαρακτηρίζεται: ιστορικό διατηρητέο μνημείο.

Το 2017 ξεκίνησαν οι εργασίες αποκατάστασης του «Κόκκινου Σπιτιού», με βασικές επεμβάσεις την ενίσχυση του φέροντα οργανισμού και την στερέωση, αισθητική αποκατάσταση και καθαρισμό του διακόσμου. Σκοπός, η μικρότερη δυνατή επέμβαση για τις εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης του ζωγραφικού και γύψινου διακόσμου με στόχο τη διατήρηση των μορφολογικών, κατασκευαστικών και τυπολογικών στοιχείων του μνημείου.

Για το κοκκινόχρωμο σταμπωτό κονίαμα των όψεων οι εργασίες που ορίστηκαν ήταν η καθαίρεση όλων των τσιμεντοκονιαμάτων που χρησιμοποιήθηκαν ως προσωρινά στερεωτικά υλικά, η αποξήλωση των κεραμικών πλακιδίων, ο καθαρισμός από βαφές και ρύπους σκόνης, στερέωση όψεων και διογκωμένων τμημάτων, επούλωση των λακούνων του σταμπωτού κοκκινόχρωμου κονιάματος των όψεων. Για τα ανάγλυφα κοσμήματα των κύριων όψεων ορίστηκαν εργασίες καθαίρεσης επιχρισμάτων καθώς και αποκατάσταση – ανακατασκευή όλων των ανάγλυφων τμημάτων, μαρκίζες, ταινίες, υπέρυθρα με τη μέθοδο του «τραβηχτού σοβά».

Για τις παραπάνω εργασίες, η εταιρία μας είχε τη τιμή να προμηθεύσει τα κατάλληλα υλικά και με πλήρη επιτυχία έγινε η συντήρηση της εξωτερικής όψης του κοκκινοχρώματος και των ανάγλυφων κοσμημάτων.

ΜΕΛΕΤΗΤΕΣ:  ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΑ ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΜΕΔΙΜΝΟΣ Κ.Μ.Ε.»

Γ. ΠΑΥΛΙΔΗΣ, αρχιτέκτονας, Π. ΣΑΡΒΑΝΗ, αρχιτέκτονας, Β.ΜΑΣΕΝ, αρχιτέκτονας

Επίβλεψη του έργου είχε ο αρχιτέκτονας Γιώργος Παυλίδης. Μελετητές των στατικών είναι Πενέλης Σύμβουλοι Μηχανικοί Α.Ε. και για την μελέτη της αποκατάστασης του διάκοσμου μελετητής-συντηρητής έργων τέχνης, Διονύσιος Καπιζιώνης.